De bewezen gezondheidsvoordelen van kefir

Kefir is een product dat ontstaat tijdens de fermentatie van suikers (o.a. lactose in melk) waarbij melkzuur, een kleine hoeveelheid alcohol en koolzuurgas ontstaat. Het product, zowel melkkefir als waterkefir, is laag in calorieën en bevat veel gezonde voedingstoffen zoals calcium, magnesium, ijzer en vitamines. Het bevat voornamelijk vitamine C, vitamine D en de vitamines B1, B2, B6 en B12. Ook bevat het enzymen (lactase) die kunnen helpen bij het verwerken van lactose (melksuiker). Kefir gemaakt van melk is daarom ook geschikt voor mensen die lactose intolerant zijn (1). Bovendien bevat kefir van zichzelf al minder lactose, omdat een groot deel van de lactose in melk wordt verbruikt als voeding door de kefirculturen.

De fermentatie wordt voornamelijk uitgevoerd door gisten, melkzuurbacteriën en azijnzuurbacteriën die samen met suikers de zogenoemde kefirkorrels vormen. Deze unieke samenstelling van micro-organismen en suikers in de korrels zorgt voor de probiotische werking en de gezondheidsvoordelen van het product. Het consumeren van kefir wordt in verband gebracht met verschillende soorten gezondheidsvoordelen die te maken hebben met onze darmflora, maar ook met de stoffen die vrijkomen tijdens het fermentatieproces.

#1: Kefir werkt cholestorolverlagend, antibacterieel en ontstekingsremmend

De probiotische micro-organismen in de kefirculturen verlagen ook cholesterolwaarden in ons lichaam (2). De voornaamste suiker in de kefir korrels is kefiran (3). Deze wordt geproduceerd door de bacterie Lactobacillus kefiranofaciens. Kefiran wordt in verband gebracht met antitumorale, antischimmel, antibacteriële (4) en antioxidante werkingen (5). Ook versterkt het ons immuunsysteem (6), werkt het helend en remt het ontstekingen (7).

#2: Kefir verbetert de darmgezondheid

De probiotische werking van kefir draagt bij aan het verminderen van klachten gerelateerd aan het maag-darmstelsel. Dit komt doordat de kefir bacteriën levend aankomen in de darm en daar de bacteriesamenstelling verbetert. Klachten als een afwijkende stoelgang (bijvoorbeeld constipatie of diarree) en symptomen van het prikkelbaar darm syndroom (PDS) kunnen daarom verminderen bij het regelmatig consumeren van kefir (8).

#3: Kefir heeft een positief effect op de mentale gezondheid

Het effect van de kefir als probiotica is niet alleen te merken aan onze darmen, maar ook aan onze mentale gezondheid. Stress kan zorgen voor het ervaren van maag- en darmklachten en deze ook versterken. Andersom werkt dit ook: lichamelijke klachten kunnen ook bijdragen aan mentale klachten. Uit onderzoek blijkt dat probiotica stress verlagend kunnen werken en de mentale klachten kunnen verminderen (9).

#4: Kefir verbetert de botgesteldheid

Kefir die gemaakt is van (volle) melk, bevat vanzelfsprekend veel calcium wat goed is voor de gezondheid van onze botten (10). Naast calcium bevat het ook vitamine K2 wat helpt bij een betere opname van calcium uit voeding. Vitamine K2 zorgt daarom voor een goede calciumhuishouding en een hogere botdichtheid. Samen zijn deze voedingstoffen bewezen risico verminderaars van botproblemen zoals osteoporose of botbreuken (11).

Gebruikte wetenschappelijke bronnen voor het samenstellen van dit artikel

1. Prado, M. R., Blandón, L. M., Vandenberghe, L. P., Rodrigues, C., Castro, G. R., Thomaz-Soccol, V., & Soccol, C. R. (2015). Milk kefir: composition, microbial cultures, biological activities, and related products. Frontiers in microbiology, 6, 1177. doi:10.3389/fmicb.2015.01177
2. Wang, Y., Xu, N., Xi, A., Ahmed, Z., Zhang, B., & Bai, X. (2009). Effects of Lactobacillus plantarum MA2 isolated from Tibet kefir on lipid metabolism and intestinal microflora of rats fed on high-cholesterol diet. Applied Microbiology and Biotechnology, 84(2), 341-347.
3. ZAJŠEK, K., Kolar, M., & GORŠEK, A. (2011). Characterisation of the exopolysaccharide kefiran produced by lactic acid bacteria entrapped within natural kefir grains. International journal of dairy technology, 64(4), 544-548.
4. Wang, Y., Ahmed, Z., Feng, W., Li, C., & Song, S. (2008). Physicochemical properties of exopolysaccharide produced by Lactobacillus kefiranofaciens ZW3 isolated from Tibet kefir. International Journal of Biological Macromolecules, 43(3), 283-288.
5. Chen, Z., Shi, J., Yang, X., Nan, B., Liu, Y., & Wang, Z. (2015). Chemical and physical characteristics and antioxidant activities of the exopolysaccharide produced by Tibetan kefir grains during milk fermentation. International dairy journal, 43, 15-21.
6. Serafini, F., Turroni, F., Ruas-Madiedo, P., Lugli, G. A., Milani, C., Duranti, S., … & Ventura, M. (2014). Kefir fermented milk and kefiran promote growth of Bifidobacterium bifidum PRL2010 and modulate its gene expression. International journal of food microbiology, 178, 50-59.
7. Rodrigues, K. L., Caputo, L. R. G., Carvalho, J. C. T., Evangelista, J., & Schneedorf, J. M. (2005). Antimicrobial and healing activity of kefir and kefiran extract. International journal of antimicrobial agents, 25(5), 404-408.
8. Ritchie, M. L., & Romanuk, T. N. (2012). A meta-analysis of probiotic efficacy for gastrointestinal diseases. PloS one, 7(4), e34938.
9. Messaoudi, M., Violle, N., Bisson, J. F., Desor, D., Javelot, H., & Rougeot, C. (2011). Beneficial psychological effects of a probiotic formulation (Lactobacillus helveticus R0052 and Bifidobacterium longum R0175) in healthy human volunteers. Gut microbes, 2(4), 256-261.
10. Beto J. A. (2015). The role of calcium in human aging. Clinical nutrition research, 4(1), 1–8. doi:10.7762/cnr.2015.4.1.1
11. Chen, H. L., Tung, Y. T., Chuang, C. H., Tu, M. Y., Tsai, T. C., Chang, S. Y., & Chen, C. M. (2015). Kefir improves bone mass and microarchitecture in an ovariectomized rat model of postmenopausal osteoporosis. Osteoporosis International, 26(2), 589-599.